CULTURA POPULAR

"Aquel que mira afuera sueña. Quien mira en su interior, despierta.". C.G.Jung

Sería romántico pensar que nalgún momento a arte foi pura e que o artista so pensaba na coherencia interna da súa obra sen considerar o efecto sobre os espectadores. Pero a arte do teatro non pode separarse da reacción do seu auditorio. Fáise difícil pensar que o lema l'art pour l'art fora acuñado no París do século XIX, cando a literatura se convirteu nun negocio a gran escala. 

As obras de Defoe e Richardson sinalaron o comenzo dunha actitude na produción literaria que conscientemente creou, sirveu, e controlou un mercado. Hoxe a cultura popular xa non está limitada a certas formas, incluso aqueles que se mantiñan á marxe, a poboación rural, por un lado e os sectores "moi cultivados", pola outra, tamén están implicados. O control é tan amplio que calquera violación das regras é estigmatizada. O esforzo se concentra no que poderiamos denominar a ideoloxía da nosa época. Esta ríxida institucionalización transforma a cultura de masas nun instrumento formidable de control psicóloxico que busca co seu carácter reiterativo, as reaccións automatizadas e debilitar as forzas de resistencia individual. 

O anhelo de sentirse seguros se satisface comercialmente. A mensaxe de adaptación e de obediencia irreflexiva parece dominalo todo con prescripcións claras sobre o que hai ou non hai que facer. O legado do significado polimorfo se usurpa para dominar o ánimo dos espectadores en distintos niveis psicolóxicos á vez. A mensaxe oculta é máis importante que a explícita. O primeiro eliminará os controles da conciencia, non se "verá" e non se poderá "esquivar", fundíndose na conciencia do espectador. 

A mensaxe oculta tende a reforzar actitudes convencionalmente ríxidas e pseudorealistas, permitindo que certas gratificacións reprimidas se manifesten en forma de chistes, situacións suxestivas, subidas de tono ou artificios semellantes cuxa tendencia é a de canalizar a reacción do público. É a "Psicoanálise ao revés" de  Leo Lowenthal, é dicir,  usurpar a Psicoanálise para atrapar ao consumidor e poñelo ao servizo de fins pre-meditadas. 

Se un é tan bondadoso, divertido, listo, e encantador como o modelo, non ten que preocuparse porque lle paguen un salario de fame, pode facerlle frente ás súas frustracións por medio da risa. As manifestacións non controladas dos impulsos tenden a provocar risa que é unha das defensas contra o froito prohibido. Deste xeito, a túa superioridade, o teu ingenio e a túa agudeza están por riba das privacións materiais e do resto do mundo. 

É un guión astuto para fomentar a adaptación a condicións humillantes presentar unha persoa cunha posición desmedrada como algo cómico, libre de todo resentimento. É unha mensaxe que non aspira a ser sería, senón tan leve como unha pluma. Cabe preguntarse se estas mensaxes son as proxeccións do inconscente dos autores. Resulta difícil establecer se os espectadores da traxedia grega experimentaron a catarse que describiu Aristóteles. Parece bastante seguro que quenes asistían á representación da Orestíada de Esquilo ou ao Edipo de Sófocles, non tendían á súa "tradución".  

CUADROS PARA UNHA EXPOSICIÓN

(I) Se te preguntas ¿que é amar...?

    Amar é a unión coa fonte permanente da vida que está máis alá das formas, das palabras, e do pensamento;

   comeza polo afecto cara un mesmo para logo expandirse cara ós demáis.

  Amar cun amor incondicional, maduro, desapegado e independente que brilla a medida que se vai mutando e se despoxa do odio e a xenreira;

 é a resposta á existencia humana;

 o retorno á unidade.

 Sen amar se está separado, aillado e só, nunha soedade que provoca a angustia

  da polaridade, fonte de división, de vergoña e de culpa;
aliviar a soedade se converte nunha imperiosa necesidade por eliminar a distancia co amado para facela mínima ata fundirse con el nunha tendencia que elimina as diferencias. 

 Amar é un estado de permanente exaltación no que desaparecen a rutina e con ela a angustia e a división.

    No amar os sentidos se calman para percibir a intensidade dun universo no que o mundo se esvaece e con el a polaridade, a vergoña e a culpa pola separación da harmonía orixinal que coma un orgasmo provoca un estado similar ao de trance.

   Amar é un amor sen condicións, desinteresado; un amor que non precisa ser amado porque se nutre coa sístole e a diástole do corazón.
Non esixe reciprocidade nin xera expectativas que alimenten celos, culpas e reproches.

    É un amor espontáneo; un amor total. Non atende ás feridas, ás fisuras, nin ás caréncias;

 un amor que ama ás persoas, non polo que  aportan, polo que son.

Autor: Alfonso Iglesias Zamar 

Compostela, 25 de xullo de 2015 

SER VS POSUIR

"Para  vivir una vida desprendida, no debemos considerar nada como de nuestra propiedad". Siddartha Gautama 

Cando se dí de alguén que "vale un millón de dólares" para dicir que ten un millón de dólares, parece que a esencia de ser consiste en ter. Buda ensina que para alcanzar a etapa máis elevada do desenrolo humano, non debemos anhelar posesións. Jesús dí: "...qué aprovecha al hombre, si se granjeara todo el mundo, y se pierda él a si mismo...?. Eckhart ensina que "...non permitirlle ao ego ser un estorbo no noso camiño, é a condición para lograr a saúde e a forza espiritual... ". E, por último, Marx manifesta que o luxo é un defecto, tanto como a pobreza, e a nosa meta debe consistir en ser moito, e non en ter moito. 

A diferencia entre ser e ter está, fundamentalmente, nunha sociedade interesada polas persoas e outra interesada polas cousas. A orientación a ter é característica das sociedades occidentais, nas que o afán de lucro, fama e poder, son o problema que domina a vida das persoas. A persoa occidental non pode comprender o espíritu dunha sociedade que non estea centrada na propiedade e na codicia. 

Ser constitúe unha sustancia permanente, intemporal e inmutable, oposto a devir tal como o expoñen Parménides e Platón. Sen embargo  ter está máis vinculado á existencia como proceso, tal como a expoñen Heráclito e Hegel e que está relacionado co concepto da vida como un proceso kármico do hinduísmo, o budismo e o jainismo. 

A educación converxente educa para reter, non para comprender. As escolas fabrican paquetes de coñecementos cuxa propiedade está vinculada ao prestixio social sen ter en conta a creatividade da diverxencia. Na aprendizaxe do proceso de ter, a meta é reter o aprendido, mentres que na de ser, o "recipiente" vacío de palabras e ideas se troca por unha actitude de escoitar e captar dun xeito activo e productivo. O que escoita estimula o pensamento, algo vital para que a memoria recorde a conciencia do ser. O coñecemento comenza coa conciencia do engano dos sentidos, coa desilusión. O concepto freudiano do coñecemento dun mesmo se basea na idea de destruir as ilusións. 

O occidental sustituíu a incorporación simbólica e máxica pola incorporación material. A actitude inherente ao consumismo é a de devorar (incorporar) a todo o mundo, posuílo para aliviar a angustia vital. A fe do ter, é a fe a fórmulas creadas polas que o individuo acepta o sometemento a unha burocracia que alivia da farragosa tarefa de pensar por un mesmo e de tomar decisións. Por qué non aceptar a certidume se só require renunciar á independencia. 

A GRAN ILUSIÓN

"La democracia no puede ser a la vez ignorante  y libre". Thomas Jefferson 

A  gran promesa do progreso ilimitado, de dominar a naturaleza, de abundancia material, da maior felicidade para o maior número de persoas, e de liberdade persoal sen ameazas, mantivo a esperanza e a fe da xente desde a época industrial. O progreso industrial fíxonos crer que a técnica nos faría omnipotentes e que a ciencia nos volvería omniscentes. Os homes e mulleres crían ter un sentimento novo de liberdade e que eran os amos das súas vidas.

Pero o capitalismo non pode cumplir a súa promesa e a satisfacción ilimitada dos desexos non produce benestar. O soño de sermos amos das nosas vidas rematou cando comprendimos que non eramos máis que engrenaxes da gran maquinaria burocrática, que o progreso económico se limitaba  a unha pequena parte da poboación, e que os países ricos cada vez se distanciaban máis dos países pobres. 

Na medida en que o poder das persoas aumenta,  se converten en "pobres homes" inhumanos e sen conciencia. Este tipo de persoas so buscan como Aristipo o máximo pracer como meta da existencia humana, pero como as necesidades están enraizadas na naturaleza humana,  os praceres son momentáneos . 

O hedonismo radical do capitalismo baséase no consumo de bens e uso de servizos ilimitado. Este hedonismo radical non conduce á felicidade por iso na nosa sociedade vivimos sós, angustiados e deprimidos. Somos destructivos e dependentes e nos alegramos cando podemos matar o tempo que aforramos con tanto traballo. 

O capitalismo fomenta o ego-ísmo que axuda a forxar o carácter do "todo para mín" na busca ilimitada de pracer. Pero nunca está satisfeito porque os desexos non teñen límite. O capitalismo cambia a conduta ética pola lei da necesidade económica; o sufrimiento das persoas e a quiebra das pequenas empresas para beneficio dos grandes lobbys debe aceptarse como lei natural. 

A pregunta: qué é bo para as persoas?, deixa de ter sentido e se troca pola de: qué é bo para o sistema?. Trátase de convencer de que o egoísmo necesario para alimentar o sistema, é unha cualidade innata da naturaleza humana, e que as sociedades que non son egoístas son primitivas. 

Sen embargo, os recursos son limitados e a naturaleza busca o equilibrio loitando contra a rapacidade humana. O capitalismo desprecia a naturaleza e todo o que non estea ao servizo do lucro e converten os rasgos do carácter das persoas en rasgos patóxenos que á larga acaban enfermando á persoa e por extensión a toda a sociedade. 

MEDO E LIBERDADE

"La libertad no consiste en tener un buen amo, sino en no tenerlo." Cicerón 

Liberdade é a capacidade da conciencia para pensar e obrar segundo a vontade. É polo tanto un anhelo innato da nosa alma, en contra do suposto desexo instintivo de sumisión. A atracción e o sometemento ao líder non son máis que temor. Non existe debilidade fundamental na capacidade de experimentar a vida dunha forma espontánea e amable, aínda que autores como Hobbes consideren a voluntad de poder e a hostilidade como as forzas motrices do ser humano, 

Canto maior sexa o dominio que exercemos sobre a naturaleza, tanto máis nos sentimos inducidos a crear un mundo sometido á razón. Se supoñía que as guerras eran producto da ignorancia do pasado e que as crises eran meros accidentes, pero sabemos que o ser humano leva na sombra forzas inconscentes que poden determinar a conduta con "certa propensión ao mal".

Existen necesidades fisiolóxicamente condicionadas de carácter ineludible como comer, beber, dormir..., ademáis dunha necesidade compulsiva de evitar o aillamento. O primeiro pensamento da persoa é ter un compañeiro na súa desgracia. Sin embargo, canto máis gaña en liberdade, tanto máis sinte a necesidade de unirse ao mundo, na espontaneidade do amor e do traballo creativo, liberando a súa conciencia.

Co proceso de individuación, que nace coa conciencia polar, a partir de que o ser humano se percibe separado da naturaleza, o individuo se sinte inseguro e desorientado. O vínculo que une ao "primitivo" co clan e coa naturaleza desaparece. Só permanece de maneira latente nas primeiras etapas do recén, que sigue formando parte da nai que o alimenta e o coida. Os "outros", integran o universo do neno até que aprende que a nai e os "outros" teñen intereses distintos que os seus.

A forza do ego medra coa individuación e o neno se sente cada vez máis débil e desamparado. Emerxe a soidade e a conciencia de sentirse separado do resto do mundo que se percibe como amenazador e perigoso, creándolle un sentimento de angustia e de impotencia. Os intentos por voltar á unidade condean á persoa á sumisión que aumenta a inseguridade e provoca hostilidade. 

O único método eficaz para combatir a soidade e a angustia é a creatividade e o amor. A liberdade non vai na mesma dirección que o proceso de individuación, senon pola contra, vai cara a unidade e a integración; cara unha nova forma de intimidade e colaboración, na que a adaptación á naturaleza está en harmonía coa persoa. A debilidade biolóxica e a angustia do ser humano son unha condición da nosa civilización.

"O SOÑO DA RAZÓN"

" La razón no me ha enseñado nada. Todo lo que yo sé me ha sido dado por el corazón". Leon Tolstoi 

O feito de percibir ideas eternas que lle serviran ao ser humano como metas, sempre foi chamado Logos (razón) pero a obediencia a Deus foi utilizada sempre como medio para conquistar os seus favores. Hoxe en día, a verdadeira esencia da razón consiste en lograr os medios para alcanzar os obxectivos propostos e como instrumento de todo tipo de dominio. 

O divino da nosa alma consiste na capacidade para concebir ideas e a percepción do ente espiritual é o que permite a contemplación do esencial. A disolución da razón como sustancia espiritual obedece á tendencia cara o neo-positivismo e á instrumentalización do pensamento. 

Os problemas sociais e económicos nos enfrontan coa necesidade de elaborar e levar á práctica principios de humanidad en cuxo nome se levan a cabo guerras e destrucción que botan por terra unha sociedade verdadeiramente humana. Tema exhaustivamente tratado por investigadores e científicos, pero a ciencia nos acostuma a non ver na realidade máis que un conxunto de forzas que podemos dominar. Máis alá da racionalización científica do mundo, é preciso preservar os dereitos da persoa integral. 

O dominio racional está cimentado na legalidade das normas e dos títulos de quenes exercen o dominio e canto máis "racional" sexa a sociedade, máis burocrática e distanciada da persoa. 

Nun mundo despoxado dos seus encantos e cego, a persoa está cada vez máis alienada e condenada a vivir dividida, obrigada a desenrolar unha parte do seu ser para satisfacer as necesidades básicas en detrimento da súa realización persoal. Á persoa se lle arrebata a vontade do seu temperamento converténdoa nun "homo economicus" en función dunha ética imposta e se lle arrebata o poder que se reserva para as clases dominantes, 

Sometidas á competencia permanente e implacable,  as persoas morren "atrincheradas", ameazadas pola competencia económica ou polo "lume das bombas". En tanto que "espíritu cristalizado", a máquina non é neutra, a razón tecnolóxica é a que domina pero pode ser re-utilizada para suprimir a burocracia e o dominio racional anónimo. 

AUGA E ALÉN

"...el muerto es devuelto a la madre para que lo vuelva a parir". C. G. Jung 

A imaxe reflexada na auga amosa elementos sensuais e o rostro humano é un elemento de seducción. A auga é o espello no que a persoa busca trasladarse ao espello orixinal, até a auga tranquila da fonte donde nacen a beleza e o amor e onde a sublimación está máis aló do desexo. 

Con Narciso, é o mundo o que mira contemplando o reflexo da súa naturaleza inacabada. Suxeito e obxecto se miran, naturaleza contemplada e naturaleza contemplativa, en estreita relación que conduce a augas profundas, lentas, dormidas, "mortas". 

A auga proxecta o universo no que os astros se renovan e invita a soñar e a perderse nas profundidades buscando o Eidós. Cando se mira a auga se cré sorprendela fabricando a beleza de Ofelia, cuxo nome significa "a que socorre a outros ", á que Shakespeare fixo representar o papel de muller desequilibrada sospeitosa de pecado e que lle ofrece a coartada perfecta a Hamlet, paradigma de home contemporáneo, para redimilo da culpa. 

En canto se fai máis profunda, a auga se fai máis dolorosa, nunha especie de debilitamento melancólico, pasa de ser unha sustancia "bebida" a unha sustancia que bebe e que invita á morte. É a materia da morte "bella", o elemento que garda dormidos, o mundo e a beleza,  fonte de vida e de renovación. 

Sen a imaxe do mundo sensible se esgota a imaxinación. A civilización, filla da auga, proxecta nela as súas fantasías, explica as súas orixes e imaxina os límites do humano entre correntes. A traveso da auga se viaxa ao alén, viaxe que pode á vez fortalecer ou destruír a identidade, preservar ou aniquilar a memoria.

Caronte, barqueiro do Hades que guía as sombras errantes e as almas polas augas estixias, castigado por aliviar a Heracles e que permitiu a Orfeo e a Psique voltar do alén; ser de vértigo,  consagrado á auga permanens, que desvela os segredos do eterno retorno en busca dunha nova linguaxe que desenmascare a retórica, nos renova coa  viaxe  e o fluir da auga que é fonte de vida e de ensoñación. 

"Narciso y las aguas claras:

Que yo, de mi amor enamorado, 

Moriré de mi amor mesmo".

P. Calderón de la Barca. Eco y Narciso 

ANGUSTIA

"Con  que angustía de perder y conservar se agarra el hombre a esta vida". 
S. Kierkegard

A angustia é anterior ao pecado, nace pola liberdade de rexeitar o prohibido e pola presunción do pecado hereditario que nos conduce dun estado de conciencia inmediata a outro de reflexión e nos anticipa a posibilidade de pecar. É, en definitiva, un plan que está en proxecto permanente. Na pena a persoa queda ligada á causa que a provoca, mentres que na angustia é quen de pensar na pena. "A angustia é unha antipatía simpática e unha simpatía antipática ".

Por  medio da angustia a persoa se relaciona coa amenaza constante e descobre o seu ego bipolar, dualidade materia-espiritu que se unifica na alma e mantén a síntese do heteroxéneo, onde o temporal se une co eterno. É a renuncia da liberdade polo pecado ante a posibilidade do ben que nunca se concreta. O verbo, a palabra, é a que redime e a angustia se convirte en falta de liberdade ante a pulsión da vontade.

A angustia anticipa o futuro porque  permanece no pasado. O obxecto da angustia é a liberdade de elixir ante a posibilidade da "nada". É a angustia demoníaca contra a posibilidade de redención e de salvación que reside máis alá do ben e do mal, no pecado orixinal. Dialéctica corrosiva do arrepentimento e de resistencia á liberdade ante a posibilidade do "ben".

O ser humano se enfrenta ao heteroxéneo e á historia para facerse a si mesmo.  O que se ve a si mesmo, se  coñece e penetra na conciencia para poder elexir,  mentres que o que vive ins blaue hineim non pode retroceder e arrepentirse. Coa conciencia do pecado, o individuo queda alienado. A realidade histórica do individuo choca coa realidade do pecado e éste ten que renunciar á liberdade para contemplarse a si mismo como un individuum e á vez como toda a humanidade.

A historia acentúa os conceptos de antes e despois e até que se comprenda que a historia comenza no instante en que o individuo é conscente de sí mesmo e da falta de liberdade, existirá a angustia como posibilidade de perdelo todo e de pecar e o ser humano non achará descanso nin reconciliación. 

"Y Dios le dijo (a Abraham): Toma a tu hijo Isaac a quien amas  y vete a la tierra de Moriah y ofrécelo en holocausto sobre uno de los montes que yo te diré." Génesis 22:1-2

AETERNITAS

"Que dicha que también ahora haya tenido la inspiración de que el tiempo no existe. Sólo el tiempo separa al hombre de lo que anhela". Hermann Hesse 

Imaxinamos o curso do tempo como unha liña recta que por un lado descorre en dirección ao pasado e polo outro cara ao futuro. Sen embargo, pola xeometría de Riemann sabemos que en realidade non existen as liñas rectas, debido á curvatura esférica do espacio, toda liña recta se a prolongamos ata o infinito, acaba por convertirse nun círculo. Polo tanto, en realidade, cada liña recta é un arco dunha circunferencia. Isto quere dicir que pasado e futuro se atopan ao pecharse o círculo; é dicir, que sempre vivimos cara o noso pasado e o noso pasado está determinado polo noso futuro. Todo se une na eternidade, a materia, o movemento e o tempo existiron sempre e existirán eternamente, 

O ser humano contempla a vida no contexto "sempre-cando-entón". Pero en campos de espacio-tempo moi pequenos da orde de magnitudes de partículas elementais, o espacio e o tempo se esvaecen, de tal xeito que, nin os conceptos de antes e despois poden definirse. A estructura de espacio-tempo non pode modificarse pero, en apariencia, determinados procesos descorren inversamente á súa orde causal. Se imos en dirección oposta, perdemos a diferenciación entre espacio e tempo, entre o antes e o despois, ata que a separación acaba por desaparecer. É o punto que todo o abarca, o que todos chamamos a "nada". Atravesar o velo de Maja, o  engano, é o requisito para contemplar a unidade. 

Newton relaciona a eternidade con Deus. Para a teoría da relatividade, o universo e o tempo é relativo ao observador de tal xeito que pasado e futuro poderían cohexistir no presente. Einstein calificaba o tempo de "ilusión pertinaz". Para Brian Greene "El tejido del cosmos", pasado presente e futuro deben entenderse como un todo que exclúe fronteiras. Stephen W. Hawking partindo da relatividade xeral e a mecánica cuántica,  chega á conclusión de que "...O universo (...) non ten fronteira (...) non sería creado nin destruído. Simplemente sería. ". Para Roger Penrose unha partícula sen masa pode "alcanzar a eternidade".

O samsara budista, o neheh exípcio, a negación do tempo de Parménides, emanación da divinidade para Averroes, visión circular interminable de Giambattista Vico. Para Ernes Renan a persoa pode vivir sen eternidade pero é preciso que crea nela e para Wittgenstein vive eternamente quen vive no presente: "Nuestra vida es tan infinita como ilimitado nuestro campo visual". Según Heidegger, "...Cuando el filósofo plantea la cuestión del tiempo, (...), entonces está dispuesto a comprender el tiempo (...) a partir del siempre, concepto que se presenta como eternidad".

"Esta es la nostalgia: habitar en la onda
y no tener patria en el tiempo.
Y éstos son los deseos: quedos diálogos
de las horas cotidianas con la eternidad". R. M. Rilke

Os números e as súas relacións existen con independencia do tempo, pero o ser finito non comprende a eternidade porque non é quen de aprehender o infinito. Linguaxe e perspectivas de coñecemento, interpretación e procesamento secuencial. Mundo polarizado por hemisferios cerebrais que explican o fenómeno pola causalidade, a lateralidade e a linealidade con consecuencias que comenzan a apreciarse.

"Nuestro espíritu es un ser de naturaleza indestructible, es algo que obra de eternidad en eternidad. Es como el sol, que sólo a nuestros ojos terrestres parece ponerse, pero que en realidad nunca se pone, sino que sigue luciendo eternamente. " J. W. Goethe

"...y el Siddartha niño sólo estaba separado del Siddartha hombre y el Siddartha anciano por sombras, no por causas reales (...) Nada fue ni nada será, todo es, todo tiene ser y presente." H. Hesse: "Siddartha".

MORFEO

Estamos hechos de la misma matería que los sueños y nuestra pequeña vida termina durmiendo". W. Shakespeare 

O fillo da noite, castigado por Zeus por amosarlle os segredos da vida aos humanos é o demiurgo que lle dá forma aos soños que nos axudan a esquecer a dor, as preocuoacións e as inquietudes da vida.

Morfeo toma a forma de Céix para protexer a Alcíone e amosarlle o camiño que xa está debuxado. Símbolo e imaxe do inconscente atemporal, liberado da razón, produce sen cesar o material que alimenta o mundo crepuscular para saír á luz, proxectarse cara o futuro e anticipar os acontecementos pola reminiscencia do pasado.

Fundidos no ADN, a través do soño, pasado, presente e futuro, cobran sentido con mensaxes reminiscentes.  Flúen as verdades ineludibles, as desenfrenadas fantasías, as vidas pasadas, as premonicións, as experiencias e as visións transmitidas telepáticamente. A linguaxe dos soños é tan complexa como a conciencia do soñador e o soño se converte nunha unidade autónoma onde verdade e falsedade se esvaecen.

Morfeo viaxa a través do tempo dándolle forma aos soños; está por riba do ego porque reúne en sí todas as formas.  É a proxección intermitente da memoria nun espazo sen dimensións, fóra do tempo, donde, pasado, presente e futuro se funden na unidade da nosa conciencia.

Morfeo a traveso do soño lle dá forma á unha mensaxe cifrada de orixe crepuscular. Oniromancia milenaria que incorpora crenzas e organización social. Vehículo da expresión divina. Comunicación sobrenatural pitagórica e mantra estoica que confirma á providencia e o fado. Para Posidonio a simpatía era a unión entre a alma e o ser sobrenatural e o acceso á  dita vía se producía polo delirio profético, o soño e a morte. 

STULTIFERA NAVIS

El pensaminento humano (...) es el espectáculo más divertido y más desalentador del globo terráqueo". H. Philips Lovencraft 

A lepra foi considerada ata a súa desaparición a finais da Idade Media como a marca da cólera e  a bondade divinas. O ritual da Igrexa de Vienne dí: "Amigo mió, le place a Nuestro Señor que hayas sido infectado con esta enfermedad, y te hace Nuestro Señor una gran gracia, al quererte castigar por los males que has hecho en este mundo ". 

Desaparecida a lepra, a exclusión se repetirá tres séculos máis tarde cos vagabundos e os "loucos". Os medos seculares resucitan vellos ritos que suscitan de novo o afán de separación, de exclusión e de purificación. 

Co Renacemento aparece en escea a "Nave dos loucos " que navega polos ríos de Renania e as canles  flamencas. Os renacidos "argonautas" se embarcan na súa viaxe imaxinaria na busca do fado para darlle forma á súa verdade.   A auga purifica e a navegación os libera da incertidume. Parten para o alén de onde proceden, prisioneiros na máis libre e aberta das rutas, sólidamente encadeados á encrucillada infinita. 

Xa Tristán, disfrazado de louco arribara nas costas de Cornualles, ninguén o recoñece porque dí cousas extrañas, coñece os segredos do ben coñecido para non ser doutro mundo. Para os místicos do século XV a alma é como unha barca abandoada nun mar infinito de desexos,  campo  esteril de preocupacións e de ignorancia, en pleno centro da sinrazón humana, presa da loucura do mar, se non é quen de botar a ancla e abrazar a fé para que o soplo de Deus a conduza a a bo porto. A mar, orixe da vocación demoníaca, melancólica e fría que amosa a inestabilidade do tempo, xerme e morte de todo o que existe en oposición á estabilidade luminosa do espíritu. 

A loucura ocupa o centro do teatro como posuidora da verdade, e na literatura sabia ocupa o centro da razón e da verdade. Embarca a todos no seu navío insensato resoltos a enrolarse nunha odisea común. Reemplaza a finais do século XV á morte, pero o que a morte desenmascara non é máis que máscara, é o mesmo sorriso da máscara vana e o louco rise por adelantado da morte. 

A sustitución da loucura pola morte é o triunfo da nada como forma contínua e constante da existencia. Pero xa non é a fin do mundo e dos tempos a que amosará que o home está tolo, senón que a verdadeira loucura invadirá o mundo nunha catástrofe que a demencia humana lle chamará necesaria. 

"EIDOS" E ARTE

"La fantasía. (...) ensancha el círculo de visión del genio respecto de los objetos que en la realidad encuentra... ". A. Schopenhauer

A orixe da arte é o eidos, o coñecemento das ideas e a comunicación directa con este coñecemento. Mentres a ciencia, seguindo a lei constante do principio de razón está obligada a correr permanentemente sobre un novo resultado sen achar nunca unha meta definitiva que a satisfaga. 

O coñecemento a priori da verdade única, eterna, inmutable e inalterable que se intúe fóra de toda relación, se representa por medio da arte, concebida na pura contemplación. Representa a verdadeira esencia do mundo fóra de toda relación; a idea eterna e permanente de todos os fenómenos deste mundo. 

A arte convirte unha cousa efímera en representante do todo sen equivalente na multiplicidade espacio temporal. Para o artista os obxectos non están sometidos ao principio de razón. Se detén a roda do tempo, as relacións desaparecen, e só queda a idea. 

As ideas so poden ser concebidas prescindindo do principio de razón. É a obxectivación máxima, onde o ego e o desexo desaparecen coa dirección obxectiva do espíritu en oposición á dirección subxectiva do ego. 

O artista se converte nun espectador que se extasía na contemplación intuitiva que emancipa do intelecto; se desprende do ego e se converte en suxeito puro do coñecemento. Mentres dura esta visión, a creación artística ilumina un mundo transparente. "Fixa en pensamentos eternos o que se move vacilante en forma de fenómeno fuxitivo" (Goethe).

Ao artista se lle concede esconder o coñecemento máis aló do que é preciso para non servir ao ego individual e convertir a obra de arte en espello da esencia do mundo. Este "trance" explica a inquietude e o desacougo que sofre rematada a "creación" e  voltar a unha realidade que non logra encher a súa conciencia. 

"...salir de la cueva, para ver el sol cara a cara". Platón

INTROVERSIÓN VS EXTROVERSIÓN

"La extroversión-introversión condiciona (...), no sólo el estilo de comportamiento  sino la naturaleza de la experiencia subjetiva. " Carl Jung 

As persoas extrovertidas ven o mundo cheo de persoas e sucesos externos mentres que os introvertidos se centran fundamentalmente na armonía do seu mundo interior. Os extrovertidos utilizan o tempo en extenderse e propagarse a si mesmos mentres os introvertidos loitan por defenderse das demandas do exterior. As dúas actitudes non poden existir simultáneamente na conciencia, cando o comportamiento é extrovertido, o lado introvertido está operando no inconscente e canto máis extremo sexa o noso comportamiento conscente exterior, menos desarrollada e máis "primitiva" estará no noso inconscente a outra parte.

Os extrovertidos posúen unha gran enerxía, reciben a estimulación dos demais e do contorno e pensan en influir nos outros e na situación co seu comportamento, son sociables, abiertos e están sempre dispostos a probar novas experiencias e asumir riscos, non son conscentes dos desequilibrios da súa psique polo que unha extraversión extrema tendería á histeria. A súa moral coincide coa moral social e se se dan cambios na sociedade cambiará con ela.

Os extrovertidos expresan o que senten e canto máis fortes son os seus sentimientos máis forte é a súa necesidade de expresalos. Son máis propensos ás crises porque non son capaces de "esquecer" o traballo e os compromisos e visualizar o futuro mediante a introspección.  Son sociables, amigables, ruidosos, agresivos, útiles, aplicados, intrusivos e "peleadores" e o seu nivel de maduración ten que ver co comportamento deseable socialmente.

Normalmente, os extrovertidos admiran a capacidade de desvinculación, reserva e intensidade dos introvertidos porque lles suxire profundidade e fortaleza emocional. Sen embargo non lles agrada a súa falta de animación e a súa apariencia triste e indecisa. Ven ao introvertido como acochado tras unha parede, aillado e inaccesible.

Os introvertidos conservan a enerxía e se preguntan como lles afecta o mundo. Atopan o placer máximo na introspección. Son soñadores e a miúdo recorren ao fantástico. Son independentes e teñen unha continuidade inherente que os fai menos vulnerables aos decaimentos. Posúen un gran poder de concentración e motivación porque son capaces de aillarse dos acontecementos. Están máis preto das "verdades eternas" que os extrovertidos que se ocupan máis da "sabiduría mundana" (Marlone).

O introvertido é máis propenso á neurose por falta de enerxía e ansiedade. A introversión extrema conduce según Teillard á esquizofrenia. Disfrutan dos extrovertidos pola súa calidez e liberdade para expresar as súas emocións pero os ven como seres emocionalmente superficiais, carentes de intensidade interior.

O ideal sería combinar os dous polos, experimentando o exterior para alimentar o mundo interior. Ninguén é totalmente introvertido nin extrovertido e para manter o equilibrio da psique é preciso fortalecer e estimular a actitude máis débil e adoptar a actitude que sexa máis axeitada en cada caso.

A MENTIRA E O ENGANO

"Fallacia alia aliam trudit ". Plubio Terencio  

(Unha mentira arrastra a outra)

Jacob engaña ao seu pai Isaac

 
    Verdade e mentira se presentan como nocións antitéticas, como conceptos enfrentados e relacionados en términos dicotómicos estrictos. Para J. R. Searle o carácter ontolóxico sobre o verdadeiro e o falso se asenta sobre entidades subxectivas como por exemplo a dor ou o sentimento. Pero Derrida afirma que é un estado intencional que se sabe terxiversador dunha determinada situación. O mentiroso sempre se poderá acoller á falta de intencionalidade e por razóns estructurais será imposible determinar o engano aínda que se determine a mentira. Demasiado fácil para o mentiroso hábil.

      Interesante sería falar das mentiras colectivas que fían a trama da historia; esas mentiras coas que construimos o que acontece e que lle dá sentido ao noso devir. O neno se adentra na madurez empezando a xestionar correctamente a mentira e o científico protexe o que se dí no interior do paradigma doutras formas de dicir, de concebir e de practicar a realidade.

   O que ocurre non mente, son as persoas as que menten. A ineludible centralidade da mentira a converte en fundamento da orde mundial. Máis alá de consideracións morais ou éticas, a xustificación da mentira se impón como requisito da existencia mesma. 

    A forma de dicir que oculta outras formas de contar a realidade é o prolegómeno dunha vida enfrentada cunha mentira que fala. Existe unha deformación que se impón sobre certa visión da realidade, certa interpretación, pero necesitamos unha categoría que transforme a realidade e que non sexa simplemente mentira. 

  Precisamos algunha porción de verdade como base da nosa vida. A civilización está plagada de mentiras e enganos, pero ante unha situación dolorosa de nada serve a negación e o autoengano porque temos a oportunidade de enfrentarnos ao "duelo" e sair del incorporando a experiencia dolorosa á nosa historia personal.

O AMOR COMO CAMIÑO

"El mundo es mi representación (...) Cuando el hombre conoce esta verdad estará para él claramente demostrado que no conoce un sol ni una tierra, y si, únicamente un ojo que ve el sol y una mano que siente el contacto de la tierra...". A. Schopenhauer 

Para a razón, que é o principio individuationis, a persoa recibe a vida como un don que sae da nada,  sofre a morte pola perda dese don e volve á nada de onde saíu.  É o Sa Sara, ciclo da vida, o nacemento e a morte, Siva e Lingam. O ser humano non pode facer máis que aprender a ver. Só unha observación atenta vence as resistencias e fai medrar o amor que é preciso para ver a sombra que hai que iluminar.

O dogma fundamental dos vedantas non consiste en negar a existencia da materia, senón en afirmar que a materia non existe independiente da percepción. A existencia e a percepción son conmutables. O principio de razón non é suficiente para explicar o fenómeno en sí, por iso nunca chega á esencia das cousas e so observa as súas relacións. O amor pola fe é o instrumento que transforma a razón en paz interior. 

A razón conducirá á conciencia, pero o amor pola fe transforma a razón en paz interior, en intuición, e en sentimento, que levan á unidade con Deus. O sentido comprensible da nosa existencia é a conciencia do amor e a esta finalidade serve todo o universo. Non hai mirada máis luminosa que a que procede do interior, do coñecemento dun mesmo que fai máis comprensivo o universal. O amor é a mirada que nos descobre a beleza invisible de Deus.

O ser amado é o eixo ao redor do que xiramos a cotío para vivir a aventura do coñecemento compartido sen límites no que se idealiza ao outro, non tanto polo que é, como polo que pode chegar a ser. O sentimiento e, aínda máis o amor, están íntimamente ligados ao corazón. O amor, igual que o corazón, nos activa e nos renova. O amor é o misterio da creación; restaña feridas, sementa concordia e abre a mente á comprensión. 

Nun mundo sumido no desencanto, acostumbrado a volver a mirada ante o sufrimiento e a desesperación, o amor é a verdadeira razón e a relixión necesaria. As bágoas que derraman diariamente os seres que sufren desbordan infinitos océanos de odio e ofuscación.

"...Como yo os he amado, así también os améis los unos a los otros." Jesús de Nazaret 

O TRIUNFO DE BACO

"Puedo disputar con Sócrates, dudar con Carnéades, serenarme con Epicuro, vencer la naturaleza con los estoicos". Lucio A. Séneca 

Parece que é preciso sufrir para vivir. Se así fora, o home debe ser o sanador de sí mesmo descubrindo o remedio que permanece acochado no seu interior. Séneca en "De Providentia" comenza dicindo: "Me preguntas Lucilo, por qué, si está regido el mundo por una Providencia, sobrevienen tantos males a los buenos". 

A cultura occidental converte á razón nun dogma que se opón á vida, ao sentimiento e á intuición. A historia se explica pola vontade de poder, de destrucción e de guerra. É a hermafrodita hipóstase da terra nai que imprime o carácter da bipolaridade amor-guerra. Venus matutino da guerra e vespertino do amor. "Nada é menos propio da persoa chea de ocupacións que o vivir". Eterna busca da divina xuventude. Binomio amor-vinganza na busca da inmortalidade de Utunapistim, Noé babilónico superviviente do Diluvio universal. 

A persoa é útil para sí mesma e por extensión para os demais, pero o desengano político vacía de contido o Zóon politikon. A persoa se fai pola decisión. "...se alguén che apreta a gorxia (...) debes permanecer de pé e loitar aínda que sexa calado". É útil un xesto, un sinal, e, aínda a resistencia no silencio.

O triunfo de Baco, sempre precedido de sátiros, ménades, silenos e machos cabríos foi despoxado de todo ideal. A ingratitude libera a benefactores ricos e poderosos. Pero o tempo de lecer  modela a vida que libera dos proyectos vitais contradictorios; é o noso "opus magnum", a plenitude que xorde no corazón. 

A experiencia do pensar e sentir é a reflexión que induce ao cámbio e leva a estimar a vida, sustraerse da fatalidade e vencer a superstición e a sorte, afirmando a liberdade e o respeto polos demais. Todos levamos un ambicioso que busca as riquezas e o favor dos poderosos e un austero sometido á máis rigurosa sobriedade. Como afirma Tácito, temos unha alma nobre pero mal templada.

VIDERE EST CREDERE

"Nuestra ciencia comparada con la realidad, es primitiva e infantil; aun así, es la cosa más preciada que tenemos ". A. Einstein 

Os pobos "primitivos" percibían o mundo poboado dun infinito número de seres espirituais. A naturaleza que percibimos como inanimada cobra vida a través da cosmovisión animista. O animismo se nos presenta tamén como unha teoría dos seres espirituais e as representacións da alma. Pero o animismo non explica os fenómenos particulares, senón que permite ver o mundo como unha totalidade 

O temor e a fe son os dous polos dunha mesma forza. A fe é convicción e seguridade. Fracasamos cando deixarnos de crer. A maioría das solucións aos nosos problemas residen no noso sistema de crenzas. A homeopatía e incluso a medicina teñen un compoñente importante de crenza, de placebo. 

O principio sobre o que repousa a acción curativa reside en nós mesmos. A traveso do sistema de crenzas poñemos en marcha mecanismos psicofísicos que orientan a bioquímica do noso cerebro protexendo o noso corpo e orientando a nosa conduta. O principio sobre o que repousa a acción da máxia é evidente por moito que sir E. B. Taylor propoña que non é máis ca tomar por erro unha relación real por unha relación ideal. 

Os nosos devanceiros cazaban máis e mellor se representaban a caza mediante ritos e danzas (Altamira). Nas illas de Java, cando se acercaba o momento da floración do arroz, os labradores e labradoras ian polas noites aos campos coa fin de estimular, mediante o exemplo (rito sexual),  a fecundidade dos mesmos e garantizar unha boa colleita. 

O feito de que a dimensión espacio temporal non signifique un obstáculo para a eficacia de tales actos reside no sistema de crenzas da persoa. Frazer denominaba este tipo de prácticas maxia homeopática. Plinio, na "Historia natural" aconsella que cando nos arrepentimos de causar mal a alguén, debemos escupir a man que causou o mal, e este acto calmará de inmediato a dor da víctima. 

Os "primitivos", percibían de forma diferente porque sentían unha grande confianza no poder da mente e da vontade. Cren que ambas son suficientes para cambearlle a faz á terra. Na fase animista do pensamento se evidenciaba a situación real, pero de nada sirve invocar se non se ten fe porque a forza "máxica" do acto permanecerá sendo ineficaz.

O principio que rixe a maxia é o da omnipotencia do pensamento sobre a realidade. O predominio dos procesos psíquicos sobre a realidade mostran unha ilimitada influencia sobre a vida afectiva das persoas. Isto, baixo o prisma da Psicoanálise freudiana non sería máis que unha demostración da proximidade entre o neurótico e o salvaxe porque ambos cren, según afirma Freud, poder transformar o mundo coas súas ideas. Acaso non é a idea o fundamento da hipótese e, transformada en teoría, logo de ser refutada ou aceptada, o fundamento da tan aclamada ciencia.

O XENIO E A LOUCURA

"El gran ingenio es pariente cercano de la locura y ambos están separados por una delgada pared". Pope 

A miúdo se dí que o xenio e o louco teñen moito en común e a inspiración poética, ás veces, foi considerada como unha especie de delirio. Según Séneca, mesmo Aristóteles afirmaba que: "Nullum magnum ingenium sine mixtura dementiae fuit". Platón, no Fedro afirma que sen un grao de locura non pode haber un verdadeiro poeta e que, quen ve nas cousas perecedeiras as cousas eternas parece louco. Por último, Goethe, no Torcuato Tasso, nos mostra a constante transformación do xenio en louco.

Do anterior pudera deducirse que toda elevación do intelecto sobre a medida ordinaria constitúe unha anormalidade que predispón á desviación e á loucura. O delirio altera a percepción e a loucura o pensamento e as "lagoas" que provocan se refiren ao ausente e ao pasado e á relación deste co presente. A invasión de contidos inconscentes nos dous casos elimina temporalmente a conciencia. A memoria se esvaece e se rompen os fíos do recordo. Se cortan os lazos que conectan os acontecementos e non é posible establecer relación co pasado. 

No xenio os recordos están preñados de estampas reminiscentes e de fábulas que se converten en ideas fixas no louco que acompañan a súa melancolía ou o seu "fatuitas". Na memoria se mixturan os sucesos; conscente e inconscente se confunden e a memoria da persoa sofre unha profunda amnesia. O pasado se transforma "in abstracto" e so existe para ela.

A Idea da conservación da enerxía de Roberto Mayer contada por Heim ilustra como irrumpe o inconscente no xenio: "...que el nuevo pensamiento de R. Mayer no se desprendió lentamente de los conceptos tradicionales de fuerza, mediante profunda meditación sobre ellos, sino que es una de esas ideas percibidas por intuición, que naciendo en otras regiones de la naturaleza espiritual se apoderan, por decirlo así, del pensamiento y lo obligan a transformar los conceptos tradicionales".

Do mesmo xeito que o louco perde o fío da conciencia e non percibe o mundo da división e as relacións, o xenio esquece o principio de razón suficiente e non busca nin ve as cousas máis que dun xeito intuitivo. Percibe a esencia das ideas e tampouco percibe a relación das cousas entre sí. Os obxectos que contempla, aparecen aos seus ollos con "máis luz", mentres o resto retrocede á escuridade.

O xenio ve en todas partes o extremo, e esa é a razón de que a súa conduta sexa tamén extremada. Parece non atinar coa xusta medida das cousas e carece de moderación. De aí que sexa quen de coñecer tan ben á persoa e tan pouco ás persoas.

O MONO ESPIDO

"A menudo escucho que os referís al hombre que comete un delito como si él no fuera  uno de vosotros, como un extraño y un intruso en vuestro mundo. Más yo os digo que de Igual forma que el más santo no puede elevarse por encima de lo más sublime que existe en cada uno de vosotros, tampoco el malvado puede caer más bajo de lo más bajo que existe en cada uno de vosotros.". Jalil Gibrán 

A idea de que a naturaleza humana é egoísta e violenta está tan arraigada na nosa cultura que fai que os actos altruistas, froito da capacidade do ser humano para sacrificarse polos demais pase desapercibida. Semella que o amor e o sexo están inevitablemente ligados á guerra e á violencia neste mundo bipolar que forma parte do noso devir. 

A guerra entre os deuses antecede á humanidade en todas as civilizacións. Na mitoloxía hindú, krsna ven á terra para loitar contra os diaños que asolan á humanidade, en Exipto Osiris (fillo do deus Terra e a deusa Ceos) morre despedazado polo seu irmán como Abel, no artigo testamento e na mitoloxía grega, Afrodita é filla da conspiración e da castración de Cronos. 

Desde que Gea (Terra) seduce a Urano (Ceo) parece que exista un conflicto innato, incluso entre pais e fillos que mantén a división e a polaridade neste mundo. Pero é sen embargo, o amor o que mantén cohesionado todo o que existe.

A vida conscente se nos amosa moi limitada ao cáron do inconscente. Detrás dos nosos actos existen causas ignoradas por todos e que escapan ao noso coñecemento. Existen instrumentos de control social que crean opinión e introducen ao individuo nunha multitude que canaliza os seus intereses e opinións.

As persoas despoxadas da conciencia dos seus actos caen hipnotizadas nun estado de fascinación que lles paraliza a vida cerebral e se converten en escravos dos intereses do hipnotizador. A personalidade conscente desaparece e a vontade e o discernimiento quedan abolidos de tal xeito que os pensamentos e os sentimientos do ser humano son orientados a placer e a persoa se converte nun autómata.

Pero, o individuo que renúncia ao que lle é personal e se deixa suxestionar, faino por amor, pola necesidade de cohesionarse cos demais. É unha proba de amor inconscente e incondicional de altruismo cara a humanidade polo que non se decata de que está sendo utilizado como un instrumento.

Calquera que observe aos membros da comunidade na que vive, recoñece que a grande maioría é pacífica, benevolente, solidaria e posúe un amplo sentido de xustiza. É un feito comprobado que os seres humanos nos ocupamos daqueles que nos necesitan fomentando a reciprocidade e asegurando a supervivencia. Sen embargo a clave non está na milenaria herencia histórica nin en deixarnos subxugar por intereses alleantes.

"Los sabios están en lo cierto cuando juzgan que, en todas las épocas, los hombres se han hecho la ilusión de creer que ahora estamos mejor informados que en ninguna otra época". F. Nietzsche 

O ARQUETIPO DO MAL E A PARANOIA

Cómo has caído del cielo hijo de la aurora! Has sido abatido a la Tierra dominador de naciones! Tú decias en tu corazón: "Escalaré los cielos, elevaré mi trono por encima de las estrellas de Dios; Me sentaré en el monte de la divina asamblea, en el confín del seteptrión escalaré las cimas de las nubes, seré semejante al Altísimo". 

Lucifer significa o portador da luz,  aquel que outorga o coñecemento e a liberdade por comparación con Prometeo. O nome provén do latín lux, luz e fero, traer. Na mitoloxía romana equivale ao grego Eósforo portador da aurora,  a estrela matutina, o luceiro da alba. Sen embargo, para o xudeo cristianismo é a sombra do logos, o divino tentador, o anxo caído, exemplo de beleza e sabiduría que remata no inferno con satanás co que é confundido.

A idea do diaño é unha das distorsións da naturaleza do home. Satanás, como naturaleza pervertida da persoa, comprende o dominio dos impulsos perversos e antisociais. Na súa forma máis pura, a paranoia parecera unha mixtura de "misticismo" e "inferno emocional" que penetran na persoa a traveso dunha particular visión de Deus e da moral; da cordura do xenio e da "demencia" máis profunda. As fases iniciais da esquizofrenia paranoide se caracterizan por ideas extrañas, "experiencias místicas", ideas de persecución e alucinacións, perda do sentido "fáctico" da linguaxe en relación co imaxinario e, básicamente, por unha lenta desintegración do "yo".

O paranoico percibe como unidade o que se mantén cuidadosamente separado na persoa "normal". A diferencia está en que as funcións están ordeadas de forma non lóxica. Esta clara distinción entre un universo simbólico e a "normalidade" da razón social é o instrumento que prescribe a sociedade como ferramenta para a seguridade e "correcto" funcionamento social. 

O paranoico é máis bondadoso e honesto que a persoa "normal". É honesto até a molestia e está en contacto permanente cos acontecementos; é profundo, ve a traveso da hipocresía que non esconde e posúe un marcado carácter afectivo emocional.

O inconscente non obedece a dimensións espacio temporais e reproduce na psique (alma) do paranoico experiencias ancestrais que son bloqueadas por completo pola conciencia da persoa "normal".  A honestidade no paranoico é ancestral mentres que as emocións e as experiencias profundas da persoa "normal" obrigan a escavar moito ates de que estea disposta a deixar "ver" con franqueza o seu interior. 

Se a persoa "normal" sostén que a autorealización e a verdade son as metas máis elevadas do ben individual e da vida social, debería estar máis disposta que o "louco" a manifestar o seu interior. A persoa "normal" bloquea o anemos (enerxía cósmica) mediante unha ríxida coraza ao redor do ego. Sen embargo, no paranoico a coraza se desintegra e o inconscente inunda á persoa de experiencias profundas para as que non está preparado psicolóxicamente. 

O místico, próximo ao paranoico desde o punto de vista estructural, é quen de captar algúns dos fenómenos que rodean ao paranoico e penetrar no que para calquera persoa "normal" é inaccesible.

A XENREIRA

"El justo no hiere a nadie; luego no convienen al justo ni la ira ni su hija la venganza." platón

Nunca houbo praga que máis dano fixera á humanidade que a Xenreira; asesinatos, infamias,  ciudades destruidas, nacións enteiras aniquiladas e pobos exterminados...

O neno cae e sen recibir ningún mal se enfada co chan e sente desexo de castigalo. A persoa se enfada, non coas persoas que lle fan mal, senón porque pensa que poden facerllo. O presentemento do dano irrita porque a intención é considerada unha inxuria A xenreira obedece á frustración do ego ao non poder apropiarse do obxecto desexado.

En contra do que pensaba Aristóteles, o animal é alleo á xenreira porque só se produce nos seres dotados de razón e o animal non sabe dis-culparse. Na enfermidade o primero que se percura é trocar o ordinario, modificarse para recobrar a saúde. Hai quen pensa que é máis fácil moderar a xennreira que afogala ou empregala. Pero a xenreira,  unha vez que tomou posesión da persoa, penetra na psique (alma) e non coñece límite nin restricción; unha vez quebrantada, non obedece máis que ao impulso que nos somete. A persoa non é dona de sí e non pode deterse ata chegar ao final. Extraviados os sentidos, se apodera da vontade.

A xenreira é inútil por moito que Aristóteles a utilice para xustificar ao seu discípulo, o "magno" Alejandro. Qué victoria alcanzařia sen ela...?. Evitemos utilizar a razón en apoio dos grandes vicios porque son os maiores adversarios da paz e da calma. Sen outra actividade que a da sede de poder, que somete pola prudencia e o temor, a qué tiranías nos veremos sometidos?. A única utilidade que ten a xenreira está nos campos de batalla onde o ego somete, humilla e fai inferior ao diferente.

A xenreira é inútil, dexenera en temeridade e nunca nos libera do perigo. É inevitable que a persoa de ben se irrite contra os malos di Teofastro, pero non é preciso encolerizarnos para ir na súa defensa, porque odiar aos que están equivocados non é bo para a persoa sensata. Ao maldecir aos que se equivocan nos maldecimos a nós mesmos, é como mexarlle ou escupirlle ao vento porque nos molesta.

Quen se considera inocente consulta máis a adulación das persoas que a súa propia conciencia Se unha persoa que non coñece o "camiño" se perde e atravesa a nosa eira, non sería mellor conducilo de novo ao camiño que condealo?.

O ANEMOS

"Lo que se hace consciente es el contenido ideativo del síntoma. La tensión requiere gratificación de la necesidad... "  W. Reich 

O anemos é a enerxía cósmica, o principio espiritual da actividade humana. Vai máis alá do "cerebro reptiliano" de McLean e do "Id" freudiano. A plasticidade neuronal está preparada para adecuarse biolóxicamente ao infinito. 

O home "primitivo" non pertenece a un estadio inferior da humanidade como se pensa, so pensaba e vivía de xeito diferente. O pensamento máxico  é un sistema ben articulado, elaborado, con operacións mentáis difíciles de comprender polo pensamento racional moderno.

Na mente humana quedan no inconscente os vestixios doutras civilizacións que se manifestan no fluxo do tempo de diferentes formas, moitas veces a traveso dos soños e incluso, a traveso das enfermidades mentais. 

A patología é un estado mental que indica que a conciencia do individuo non está en orde ou harmonía. A perda do equilibrio interno se manifesta en forma de síntoma. O síntoma pasa a ser un sinal portador de información que irrumpe na nosa vida e nos obliga a vivir pendentes del. Cando a persoa descubre que o síntoma é un camiño para atopar o que lle falta, recobra a saúde e ao vencer a enfermidade faise máis completo.

W. Reich alude á vinculación funcional entre a naturaleza viva e non viva, aínda que el non se refería a algo místico. A materia non viva procede da enerxía cósmica que acha a súa función a traveso da materia viva e a completa. Segundo Reich, o anhelo de superposición sexual (orgástico) vai sempre unido ao anhelo cósmico e a sensacións cósmicas.

Toda neurose se debe a demandas reprimidas polo ego. Son conflictos sen resolver que inclúen as demandas "primitivas" adquiridas e os desexos e temores que a persoa adquiriu ao longo da súa infancia que se filtran na conciencia con forma de arquetipos ou símbolos. O conflicto se expresa no síntoma neurótico e a solución pasa por traer á conciencia e aceptar o conflicto que permanece no inconscente. 

Segundo o Psicoanálisis, coa catarse o síntoma desaparece se o recoñecemos e o liberamos da represión do ego, pero na actualidade non sucede así porque a estructura do carácter é a cristalización do proceso sociolóxico da época que nos toca vivir e se fundamenta na represión e non aceptación polo ego do que en nós hai de "primitivo".