"¡AH DE LA VIDA!..."

"La vida toda no es más que interrogaciones hechas de forma que llevan en sí el germen de las respuestas...". Gustav Meyhrinck, Golem

"¡Ah de la vida!... ¿Nadie me responde?

¡Aquí de los antaños que he vivido!

La Fortuna mis tiempos ha mordido;

las Horas mi locura las esconde.

(...) Ayer se fue; mañana no ha llegado;

hoy se está yendo sin parar un punto:

soy un fue, y un será, y un es...". Francisco de Quevedo

Todo o panorama cósmico está xerado polos seus propios habitantes. Coa vida aparece a creación. O nacemento da conciencia cristaliza a realidade. O universo está dividíndose constantemente, cada proceso subatómico ten a facultade de multiplicar o mundo. O noso corpo, o noso cerebro, a nosa conciencia se divide repetidamente. O Ser, estado cósmico da conciencia se divide en múltiples conciencias unitarias que se multiplican e se dividen eternamente. No segundo libro da creación, Adán (Terra), primeira criatura humana (andróxina) é depositado no Edén, xardín no aque hai dúas árbores especiais: a árbore da vida e a árbore do ben e o mal. Adán simboliza a criatura total, é un co Todo; pero, concibe o desexo de proxectarse cara o exterior e de darlle forma independente a unha parte do seu ser. Yahveh toma un costado de Adán e fai con el algo independente. Para o pensamento xudeo-cristiá, a partires do mito de Adán, pérdese a unidade; ao espallar a súa semente pola terra pérdese a conciencia cósmica e comenza a polaridade. Os mitos de todos os pobos e de todas as épocas recoñecen este tema central da condición humana e o representan en imaxes semellantes.

A partires da división da conciencia, o ser humano ansiará a volta ao mito do Paraiso, á Totalidade, á Unidade que permanece inalcanzable no interior da súa psique. O sentimento bipolar acompañará a Psique no tránsito entre elementos opostos, A xove Psique, con ás de volvoreta, envexa de Afrodita, amor prohibido de Eros, condenada ao amor das sombras, vaga polo inframundo para achar ao fin a Unidade e mergullarse na Totalidade. Na traxedia grega, o ser humano debe decidir entre dúas posibilidades e, decida o que decida, xamáis acertará. Na Unidade se reúnen todas as polaridades sen distinción, mentres que a polaridade e a división son o principio deste mundo. 

A Unidade e a Bipolaridade son obxecto a cotío de interpretacións filosóficas e relixiosas. A terminoloxía relixiosa suliña que o mundo polarizado é pecaminoso, diabólico, polo que todos os guías espirituais exhortan a abandoalo para proveito dos especuladores. Pitágoras sostiña que todas as cousas son números e que, o Kosmos provén de principios numéricos. Distingue entre forma e materia. O mundo físico sería imitación dun mundo matemático eterno. Bohm propón que existen dúas ordes no Kosmos: una orde explicada, e unha orde implicada, na primeira a característica esencial é a multiplicidade e, na segunda, a característica esencial é a unidade. Ambas ordes se poden encontrar en cada punto do Universo. O movemento entrambas é a  Holokinese. Segundo Bohm subxacen variables ocultas no Kosmos; un electrón e un fotón son, ao mesmo tempo, unha onda e unha partícula que se propagan por todo o Universo e non se pode determinar a súa posición e o seu movemento. Schrödinger explica este principio co seu famoso exemplo do parodoxo do gato. 

Hai certa similitude nos cambios permanentes de Heráclito que diron lugar á famosa frase: "Todo cambia, nada permanece...". Nesta liña, Crátilo mantiña que non se pode definir algo que non ten unha natureza permanente. Parménides na outra liña, argumenta a favor da Unidade, o Ser inmutable. Para él, o cambio só é ilusión. Platón afirmaba que a mente está imbuída por unha capacidade innata para comprender e aplicar conceptos no mundo, e que estes conceptos son, dalgunha maneira, máis reais que as cousas do mundo. Todos os entes do mundo sensible participan doutros entes perfectos e autónomos de carácter ontolóxico superior que, non son perceptibles polos sentidos, dos que son copia. A Idea é única e inmutable, mentres que, as cousas do mundo sensible, son múltiples e cambiantes. 

Ambas intepretacións forman parte dun mesmo ideario a partires do Concilio de Nicea, onde o  Imperio Romano de Constantino adapta filosofía e relixión, non coa intención de converter este mundo nun paraíso, pola contra, para illarse del como camiño á Unidade e á salvación. Toda aplicación do potencial humano para unha fin funcional tende a ser diabólica. Crea unha "verdade" que destrúe toda posibilidade. No Sandokai, un dos textos básicos da filosofía Zen se di: "Si queda en nosotros la más mínima idea de la verdad y el error, nuestro espíritu sucumbirá en la confusión". O ser humano é natura naturata, non é pecador, nin culpable, non ten que vivir atafegado pola dúbida. A división non foi, non é, nin será pecado, nin a personificación do mal. O medo é encollemento e represión e impide a apertura e a expansión. Para alcanzar a Unidade compre algo máis que fuxir e fechar os ollos. Os ollos están para ver e, por riba de toda polaridade hai luz. A fin de toda escuridade é a de facer recoñecible a luz e servirlle de soporte. Os aspectos escuros da psique, a sombra, só son ameazas en tanto non se traen á luz. Contemplar as sombras sen temor abre novos camiños á luz do entendemento e, do coñecemento dun mesmo transformando a cualidade do contemplado. 

Entrenado polo engano, o ser humano cré e pensa nun mundo imperfecto sen decatarse de que só a súa ollada é imperfecta. A renuncia do mundo e o ascetismo non acaban coa inxustiza e o sufrimento. A vida é algo máis que o veo de maia creado na nosa mente. É un desafío en constante proceso de creación. O Zaratustra de Nietzsche volvería unha e outra vez, coa esperanza de ser escoitado e non ter que volver ás montañas a escoitar o eco da súa propia voz. A lei íntima de cada ser é xusta por natureza. Está orientada á defensa da vida. O elemento unificador é o amor que busca a unidade co outro e coa natureza. O amor convirte o ti nun eu e, por extensión, a vós ou a vosoutros en nós ou nosoutros.

Autor: Alfonso Iglesias Zamar

Compostela, 19 de febreiro de 2022