INTELIXENCIA, AMOR E TEMOR

"...la incertidumbre que destruye el conocimiento simplista, es el desintoxicante del conocimiento complejo". Morin.

Leonardo da Vinci dicía que "saper vedere" (saber ver), era a forma de descubrir e crear algo novo. Intelixencia ven do latín inter (entre) e legere (escoller). A intelixencia creadora é a capacidade de facer visible a complexidade para poder elexir recrearse creando o mundo. É a capacidade de tranformar o simple en complexo. O pensamento complexo non despreza o simple, senón que critica a simplificación.

A palabra complexidade ven da latina complectere cuxa raiz plectere significa "trenzar, enlazar" que co prefixo com- engade o sentido de entramado que tece a bipolaridade, os elementos opostos. De aí que complectere se utilice tanto para a loita entre opostos como para o "entrelazamento" dos amantes. A unidade é complexidade e é multidimensional. O ser humano ten unha dimensión biolóxica, psicolóxica, social, afectiva e racional...

O homo sapiens é tamén homo demens. A psiconeuroinmunoloxía amosa como o corpo e a mente están íntimamente relacionados, de tal xeito que o estrés e a dor emocional nos deixan máis vulnerables diante as enfermidades en xeral (físicas e psíquicas), mentres que os eventos emocionais positivos e intensos poden causar transformacións positivas profundas nas nosas mentes. 

O egocentrismo é un dos obstáculos principais para a comprensión da unidade. Cultiva a self-deception, ou autoengano xerado pola xustificación e a tendencia a adxudicarlle aos demais a causa de todos os males. A alimentación do etnocentrismo e o sociocentrismo alimentan xenofobias e racismos até o punto de retirarlle ao estranxeiro a cualidade de ser humano. Restrinxir o coñecemento do complexo a un dos seus elementos considerándoo o máis significativo ten consecuencias moi negativas na comprensión da complexidade. 

A intelixencia complexa creadora se desenrola durante toda a vida e vai acercándonos á sabiduría: saber ver a invisible complexidade para poder elexir recrearnos creando o noso universo. Existe un potente virus que destrúe todo o sistema operativo da nosa intelixencia creadora e nos incapacita para acadar a sabiduria: o medo. Non podemos deixar que o medo secuestre o noso pensamento complexo. O antivirus que combate de xeito radical o medo é o amor incondicional que nos capacita para comprender a unidade e nos dá confianza en nós mesmos. 

"Estoy convencido de que el amor incondicional es el más poderoso estimulante que se conoce del sistema inmunológico. Si yo dijera a los pacientes que elevaran sus niveles en sangre de inmunoglobulinas ninguno sabría como. Pero si soy capaz de enseñarles a amarse a sí mismos y a los demas, esos mismos cambios se producen automáticamente. La verdad es que el amor cura". (S.B. Siegel, 1995)

RESPIRACIÓN E EMPATÍA

"En la respiración hay dos mercedes,

una inspirar, la otra soltar el aire,

aquella colma, esta refresca,

es la combinación maravillosa de la vida" J.W. Goethe

A respiración é un bo exemplo da lei da polaridade: os dous polos, inspiración e espiración forman coa súa constante alternancia o ritmo. Un polo depende do outro e o compensa, xuntos forman o todo. A función principal da respiración é un proceso de intercambio. Abrangue a polaridade de tomar e dar. Respirar ven do latín spirare e espíritu, de spiritus, raiz da que se deriva tamén inspiración. En grego Psyke significa tanto hálito como alma. En indostánico atopamos a palabra atman que ten parentesco co atmen (respirar) alemán. 

Na India, ao home que alcanza a perfección se lle chama Mahatma, que significa "alma grande" ou "alento grande". A doutrina hindú ensina que a respiración é a portadora da auténtica forza vital á que o indio lle chama prana. No relato bíblico da creación cóntasenos que Deus infundiu alento divino na figura de barro converténdoa nunha criatura "viva" dotada de alma. Este alento que ven máis aló do creado fai que a persoa viva. A respiración está en nós, pero non nos pertence. Estamos unidos por medio do alento á unidade que está máis aló do creado; máis aló da forma. 

A respiración é un fio umbilical polo que nos chega a vida. Este fio impide que o ser humano se peche no seu "yo". A pesares do poderoso desexo de encapsularse no seu ego, a respiración lle obriga a manter a unión co "outro". Non podemos evitar o contacto, incluso cando unha persoa nos inspira tanta antipatía como para "non olela", ou cando nos impresiona tanto que nos deixa "sen alento". Co primeiro alento comenzamos a vivir e co derradeiro rematamos. Co primeiro damos os primeiros pasos no mundo exterior para desprendernos da unión simbiótica coa nosa nai, facéndonos autónomos, independentes e libres. 

A liberdade corta a respiración e provoca temor. Cando pasamos dunha situación que nos agobia a outra esfera na que nos sentimos desafogados, respiramos profundamente. O axeitado desenrolo da persoa depende do seu equilibrio interno. Os dous polos inspirar-espirar (tomar e dar), deben estar equilibrados coa fin de completar o ritmo da vida. A perturbación do equilibrio impide o fluxo respiratorio rítmico. Ocorre que non sabemos dar, polo que non podemos tomar o que tanto ansiamos. Queremos conservalo todo e con isto nos intoxicamos porque non podemos atopar o ritmo do fluir da vida. Este tomar sin dar nos provoca unha sensación de verdadeira asfixia. O ser humano recibe na medida en que dá. ¡Se poideramos comprender que hai de todo en abundancia para todos!.

Respirando con ritmo e equilibrio podemos visualizar ás persoas diante de nós. Ao tomar aire percibiremos o "soy" e ao exhalar, o "tú": "soy tú". O ritmo da respiración leva ao fluir da vida e xera un sentimento de empatía coa persoa seleccionada, identificándonos plenamente con ela, máis aló de calquera diferencia, suscitando un sentimento íntimo e profundo de unidade. 

AMOR Á UNIDADE

"Alóngome 

e percibo o alento, 

un espazo e un tempo,

unhas coordenadas

para situarse." J.J. Fernández: "Feitizo crepuscular"

Para os místicos non hai anhelo máis intenso que o da Unidade. Añoran o innombrable, o retorno máis aló das formas, palabras, conceptos e pensamentos. A Deidade tórnase obxecto amoroso e esperta paixóns. Renunciar a todo para unirse ao Un; minguar o ego para ampliar o todo cósmico; vaciarse para encherse de plenitude. A paixón carnal, intensa e desenfrenada, cede, ante o impetu do namoramento divino. A angustia da separación propulsaos, pola vía do retorno, de regreso á Fonte. 

O intemporal permenece acochado dentro de cada ser humano. Buscar o intemporal é buscarse a sí mesmo. É a vía para achar acougo na unidade. O místico se esquece de sí para ser, renuncia a sí mesmo para ser o Outro. Tenta transcender os límites da conciencia e contemplar a esencia divina que mora no seu interior. Non sabe de divisións. A multiplicidade ten unha soa cor. Está en todas as criaturas e sente no seu, o corazón de todo o Universo. 

O cultivo do amor amplía a conciencia. O desenrolo da conciencia desencadea un amor incondicional. A experiencia sublime conduce ao inefable até o punto de que no seu desenfreado afán por aproximarse ao Orixe, desaparece a razón. O abrazo amoroso ponse ao servizo da experiencia mística e a sexualidade tórnase integradora e liberadora no lugar de compulsiva, mecánica e cega. A sexualidade pasa a ser un rito e a práctica amorosa unha ceremonia que vai máis aló do pensamento ordinario. O amor é expansivo e transcende o ego; une, non separa. É o afecto ilimitado que contempla a enerxía sublime que lle permite ao que o experimenta, identificarse non só co corpo, senón coa alma do outro. 

As persoas que amplían o sentimento amoroso e se concectan coa enerxía cósmica espertan a un sentimento de plenitude que todo o anima. O sentimento de unidade é anterior ao da multiplicidade, ao medo e ao odio. Existe unha sabiduría por riba das demais, a do corazón. O pensamento pode ser calculador, frío, egocéntrico e acumulador e dominalo o afán de dominio e de poder; pero o sentimento é xeneroso, expansivo e cooperativo. 

"La esclavitud comienza cuando se ve la diversidad y se oculta la unidad". Adagio antigo indio.

A INTELIXENCIA EMOCIONAL

"Solo hay dos días al año en que no se puede hacer nada. Uno es ayer y otro es mañana..." Dalai Lama

Para Salovey e Mayer (1990) a intelixencia emocional consiste na habilidade para manexar os sentimentos e as emocións , discriminar entre elas e utilizar estes coñecementos para dirixir os propios pensamentos e accións. Goleman que divulga posteriormente (1995) este concepto, considera que o CE (coeficiente emocional) pode sustituir no futuro ao CI (coeficiente intelectual) xa que éste non é un bo predictor de éxito na vida. 

O CI non dí nada de cómo unha persoa é quen de reaccionar diante as vicisitudes da vida. Os que teñen "éxito" se diferencian nas súas habilidades, presentes desde a infancia, para dominar a frustración, controlar as emocións e interactuar con outras persoas. A correlación entre coeficiente intelectual e benestar emocional é baixa ou nula.

A intelixencia emocional é unha das habilidades da vida; unha meta-habilidade que determina en qué medida podemos utilizar outras habilidades que posuímos. Consiste en coñecer as propias emocións. O principio de Sócrates "coñécete a ti mesmo" fálanos disto. É, ter conciencia e recoñecer un sentimento no momento en que brota. Ùnha incapacidade neste sentido déixanos a merced das emocións incontroladas. Ademais, a habilidade para manexar os propios sentimentos a fin de expresalos de forma axeitada e a habilidade para suavizar as expresións de ira, furia ou irritabilidade é fundamental nas relacións interpersoais.

A emoción tende a impulsar á acción. Por iso as emocións e a moticación están íntimamente relacionadas. Encamiñar as emocións e a motivación cara o logro dos obxectivos é esencial para prestar atención, auto-motivarse e manexar e realizar actividades creativas. O autocontrol emocional leva consigo a demora das gratificacións e o dominio da impulsividade.

É fundamental recoñecer as emocións dos demais. O "don de xentes" fundamental é a empatía que é o fundamento do altruismo. As persoas empáticas sintonizan mellor cos sutís sinais que indican o que os demais precisan ou desexan. A arte de establecer boas relacións e a competencia social son a base da eficiencia persoal. 

A PERSONALIDADE AUTOTÉLICA

"No hay ninguna razón por la que no se pueda enseñar a un hombre a pensar". F.B. Skinner

A palabra autotélico procede do grego auto (si mesmo) e telos (finalidade). A personalidade autotélica significa "a persoa que ten metas autónomas" e é quen de transformar as experiencias negativas en fluxo vital positivo. Este tipo de persoas traducen fácilmente as ameazas potenciais en desafíos agradables. A persoa autotélica non se aburre, rara vez está ansiosa, séntese implicada co que fai e permanece frecuentemente no fluir da vida.

A actividade autotélica ten unha finalidade en si mesma. Non se realiza para obter un beneficio material, senón pola satisfacción que produce en sí mesma. Un non pode disfrutar facendo o mesmo ao mesmo nivel durante moito tempo. Sentiriamonos frustrados e aburridos. A medida que van medrando as nosas habilidades debemos aumentar o nivel dos nosos retos. Para ter a sensación de fluir debemos adicarnos a actividades que requiran concentración, tentar que haxa equilibrio entre as metas e as habilidades que temos e sentir que temos o control.

Para a maioría das persoas as metas veñen determinadas polas necesidades biolóxicas e polas convencións sociais. A súa orixe está fóra da súa personalidade, teñen unha personalidade "exotélica". As actividades autotélicas levan a vida a outro nivel. A alienación deixa paso á involucración, o disfrute reempraza ao aborremento, a impotencia convértese en sentimento de control e a enerxía psíquica flúe para reforzar a personalidade. 

A investigación induce a pensar que as persoas que son capaces de fluir coa vida, teñen a habilidade de reducir a actividade mental nas canles mentais que non están implicadas na actividade á que adican a súa enerxía psíquica. A diferencia entre alguén que disfruta da vida e alguén que está abrumado por ela é unha combinación de factores externos e a forma en que a persoa os interpreta. Compre non ver os retos como ameazas. 

É unha paradoxa que na nosa sociedade o tempo de lecer fracase ao traducirse en tempo de pracer e disfrute. Para ser quen de transformar os sucesos aleatorios hai que desenrolar habilidades e fomentar a educación emocional. A motivación intrínseca permítelle á persoa aprender durante toda a vida. A personalidade autotélica é quen de darlle un sentido á vida e enchela de significado. 

As metas claras, a retroalimentación (resposta inmediata ás propias accións), o equilibrio entre dificultades e habilidades, a concentración e atención máximas, distorsionan o tempo, liberan a conciencia e fan que a actividade teña un sentido en sí mesma