BUROCRACIA E DISONANCIA COGNITIVA

"Lupus est homo homini, non homo, quom qualis sit non movit". Plauto

"Lobo es el hombre para el hombre, y no hombre, cuando desconoce quién es el otro"

"Somos la especie más peligrosa del mundo no porque tengamos los dientes más grandes, las garras más afiladas, los aguijones más venenosos o la piel más gruesa, sino porque sabemos proveernos de instrumentos y armas mortíferas que cumplen la función de dientes, garras, aguijones y piel con más eficacia que cualquier simple mecanismo anatómico. Nuestra forma principal de adaptación biológica es la cultura, no la anatomía". Marvin Harris

Non queremos poñernos de parte de J. C. M. Vincent de Gournay, nin moito menos do liberalismo económico, pero aquí, as oficiñas, os funcionarios de determinados organismos, os secretarios, inspectores, e demáis persoal non son nomeados para beneficiar ao interés público, máis ben parece que o interés público foi inventado para que todas estas oficiñas poidan existir.

Con toda probabilidade, burocracia deriva de bureau, oficiña, e cracia, poder. Segundo M. Weber, a "clase dominante" exerce o poder a traveso do Estado utilizando como instrumento a burocracia. K. Marx escribía: "En realidad, la burocracia como la organización civil del Estado se opone al Estado Social de los civiles". Existe unha "alta burocracia" constituida por dirixentes políticos do estado, incluidos os técnicos e os asesores e unha "baixa burocracia" contratada polo superior, a maior parte das veces non sobre a base dos méritos do desempeño, senón utilizando as relacións de compadrazgo, amizade, intereses clientelares e de grupo.  Por último, tamén existe unha ampla base de empregados públicos ao servizo dos poderes do Estado.

Nesta época de recortes na que os distintos Gobernos, a CEOE, a Unión Europea, e o FMI, pretenden utilizar aos empregados en xeral e aos públicos en particular, como "chivo espiatorio" dunha crise provocada polo sistema financieiro internacional, é incomprensible que poidan existir empregados públicos (indignados lexítimamente porque lle recortan o salario e lle restrinxen e limitan os seus dereitos) que sigan afondando no distanciamento entre o prestador de servizos públicos e o usuario dos mesmos, provocado por unha, cada vez máis, esaxerada adherencia aos regulamentos e rutinas, con procedementos e métodos que o cidadá percibe como un instrumento pesado, complicado e en moitos casos costoso.

Leon Festinger chamoulle "disonancia cognitiva" á tensión ou disarmonía interna do sistema de ideas, crenzas e emocións que percibe unha persoa ao manter ao mesmo tempo dous pensamentos que están en conflicto ou por un comportamento que entra en conflicto coas súas crenzas; é dicir, á incompatilidade de dúas cognicións simultáneas que poden impactar sobre a súa actitude. A teoría explica que toda persoa busca o éxito, que non é outra cousa que o reforzo ou a recompensa ao seu esforzo. Pero cando esta recompensa non se dá, a persoa sintese fracasada e sente unha forte disonancia cognitiva, polo que tentará reducir a súa disonancia xustificando e adheríndose ao organismo que lla provocou.