O LIBRE ALBEDRIO



O concepto de "liberdade" significa ausencia de obstáculos que impiden o movemento de obxectos e suxeitos. Fálase dunha persoa libre cando non existen "cadeas", ameazas de coacción ou lesións físicas que impidan as súas accións.

Pero cando se apela ao libre albedrío, trátase da autonomía do querer que fai posible ao individuo como suxeito das súas accións. Para I. Kant, se a liberdade debe ser unha propiedade de certa causa dos fenómenos, debe ser, con relación a estes últimos, unha orde de comenzalos por sí mesma. Schopenhauer, tendo presente a definición kantiana, considera que afirmar a liberdade de arbítrio, implica negar a universalidade da razón (suficiente), unha acción libre sería aquela que non estivera determinada por nada, e isto é un absurdo. Para el, todos os fenómenos, incluídas as accións son necesarias. Todos os individuos teñen a facultade de representar simbólicamente as causas que subxacen á súa conduta polo que estas se manifestan como motivos. O home, como todas as cousas, non pode moverse sen antes recibir un impulso, e este non depende da súa vontade. Só ten a capacidade de darlle unha razón a eses impulsos. é dicir, de falar dos motivos que determinan os seus actos. Esa capacidade é tamén a fonte da que nace a ilusión de que existe un libre albedrío.

O ser humano, ainda que non haxa un obstáculo físico, non fai o que quere. Non está nas súas mans transformar determinadas volicións xa que a finalidade da vida o transcende e como os demáis obxectos da experiencia, é un fenómeno no espazo e no tempo. Pero existe a posibilidade de mudar, aceptando os propios límites do ser humano, co coñecemento dos motivos do comportamento para empregalos como un instrumento de cambio; unha ferramenta para tomar o control e para participar como suxeito de maneira activa na construción da propia realidade fenoménica.

 A felicidade como finalidade da existencia humana é unha falacia. A vontade só quere crear vida e sérvese da comida, a auga, o sono e o sexo para mantela de xeito imperecedoiro no seu devir. Compre non confundir a gatificación que nos aporta a satisfacción destas necesidades coma unha fin en sí mesma como fai Freud co instinto sexual, Adler coa vontade de poder (véxase Nietzsche), ou Skinner utilizando a gratificación como único determinante da conducta no condicionamento operante.

Schopenhauer, sen querelo, danos a resposta en "El mundo como voluntad y representación": "Albedrío se llama a la voluntad cuando la alumbra el intelecto (...) la diferencia entre los movimientos voluntarios e involuntarios refiérense no a lo esencial y primario que es en ambos, la voluntad, sino a lo secundario (...) al intelecto...". O cerebro posúe posibilidades infinitas que funcionan de acordo a como foron estimuladas, inclúen funcións herdadas que se irán transformando ou non, en función de cómo sigamos estimulándoas.

Precisamos tomar conciencia do poder que obra en nós, ter fe nas nosas posilibidades. Temos que despoxarnos do medo como compañeiro de viaxe. A dor é contraria á vontade e o pracer é acorde con ela, por iso tendemos a rexeitala, converténdoa en algo definitivo e necrosado que infesta a nosa vida de enfermidade. Ambas son complementarias no devir da ixistencia humana, son as dúas caras da mesma momeda. Compre que mudemos o discurso e a nosa forma de pensar, que utilicemos outra linguaxe, outros conceptos para definir as nosas relacións para medrar.

Temos que coñecer para comprender qué e cómo interiorizamos. O inconscente colectivo invade a nosa conciencia e aliena o noso pensamento. Ao igual que nos perturba a nosa sombra, a sombra colectiva pode dobregar a nosa vontade, apoderarse dela para manexar as nosas volicións coma marionetas. Podemos ser críticos sendo creativos.